Προεόρτιες καταβασίες Χριστουγέννων ανωνύμως φερόμενες (ι'-ια' αιων.).
Μέλος αργό Πέτρου Μπερεκέτου.
Χοράρχης Νεκτάριος Θάνος.
Είθισται να ψάλλονται την Κυριακή προ των Χριστουγέννων.
ᾨδὴ α’.
Χριστὸς ἐν πόλει Βηθλεὲμ βρεφουργεῖται
τὴν ἡμῶν ὡς εὔσπλαχνος καινουργῶν φύσιν·
προθύμως δεῦτε γηγενεῖς τῇ καρδίᾳ
ᾆσμα μελῳδὸν ᾄσωμεν τῷ Δεσπότῃ·
εἰς αἰῶνας ἐνδόξως γὰρ δεδόξασται.
τὴν ἡμῶν ὡς εὔσπλαχνος καινουργῶν φύσιν·
προθύμως δεῦτε γηγενεῖς τῇ καρδίᾳ
ᾆσμα μελῳδὸν ᾄσωμεν τῷ Δεσπότῃ·
εἰς αἰῶνας ἐνδόξως γὰρ δεδόξασται.
ᾨδὴ γ’.
Ὑψιμέδων ἄναρχε εὐμενὲς Λόγε,
ἐπίβλεψον πρόσχες μοι δακρυῤῥοούσῃ
ἡ σεπτὴ ἐβόα σοι πρόπαλαι Ἄννα·
ἀλλ᾿ ὡς ἐκείνης ἤκουσας θρηνῳδούσης
καὶ ἡμῶν στερέωσον τὰς φρένας, ἄναξ,
τοῦ ἀξίως ἀνυμνεῖν σε σοῖς γενεθλίοις.
Ὑψιμέδων ἄναρχε εὐμενὲς Λόγε,
ἐπίβλεψον πρόσχες μοι δακρυῤῥοούσῃ
ἡ σεπτὴ ἐβόα σοι πρόπαλαι Ἄννα·
ἀλλ᾿ ὡς ἐκείνης ἤκουσας θρηνῳδούσης
καὶ ἡμῶν στερέωσον τὰς φρένας, ἄναξ,
τοῦ ἀξίως ἀνυμνεῖν σε σοῖς γενεθλίοις.
ᾨδὴ δ’.
Ἀββακοὺμ τὴν ἔνδοξόν σου παρουσίαν
αὖθις, Λόγε, προϊδὼν ἐμελῴδει
ἀκήκοα, Δέσποτα, ὅτι ἐξ ὄρους
ἁγίου ἥξεις εἰς βροτῶν σωτηρίαν
καὶ δέους πλήρης γεγονὼς ἀνακράζω
ὡς μεγάλα τὰ ἔργα, Χριστέ μου, τῆς σῆς δόξης.
[Ἀκηκοὼς ὁ προφήτης, Χριστέ, τὴν ἀκοήν σου
ἐφοβήθη, ὅτι μέλλεις ἐκ Παρθένου προελθεῖν.
Καὶ ἐβόησε τρόμῳ· δόξα τῇ δυνάμει σου, Κύριε.]
ᾨδὴ ε’.
Ὦ παντεπόπτα τῶν ἀνάκτων τὸ κλέος
τίς σου τὸ φιλάνθρωπον γηγενῶν οὐ θαυμάσει;
ἐν γῇ γὰρ ὤφθης μὴ λιπὼν τὰ πατρῷα
σήμερον πᾶσαν ἐγκαινίζων τὴν φύσιν
καὶ εἰρήνην ὡς μόνος εἰρηνάρχης βραβεύων.
Ἀββακοὺμ τὴν ἔνδοξόν σου παρουσίαν
αὖθις, Λόγε, προϊδὼν ἐμελῴδει
ἀκήκοα, Δέσποτα, ὅτι ἐξ ὄρους
ἁγίου ἥξεις εἰς βροτῶν σωτηρίαν
καὶ δέους πλήρης γεγονὼς ἀνακράζω
ὡς μεγάλα τὰ ἔργα, Χριστέ μου, τῆς σῆς δόξης.
[Ἀκηκοὼς ὁ προφήτης, Χριστέ, τὴν ἀκοήν σου
ἐφοβήθη, ὅτι μέλλεις ἐκ Παρθένου προελθεῖν.
Καὶ ἐβόησε τρόμῳ· δόξα τῇ δυνάμει σου, Κύριε.]
ᾨδὴ ε’.
Ὦ παντεπόπτα τῶν ἀνάκτων τὸ κλέος
τίς σου τὸ φιλάνθρωπον γηγενῶν οὐ θαυμάσει;
ἐν γῇ γὰρ ὤφθης μὴ λιπὼν τὰ πατρῷα
σήμερον πᾶσαν ἐγκαινίζων τὴν φύσιν
καὶ εἰρήνην ὡς μόνος εἰρηνάρχης βραβεύων.
ᾨδὴ ς’.
Εἰς βυθὸν ἀπωλείας ἡ ταλαίπωρος φύσις
Χριστέ μου Λόγε, καταντήσασα πάλαι
ἔκειτο φεῦ μοι! σκοτεινοῖς ἐν κευθμῶσιν·
ἐπεὶ δὲ τῇ σῇ θεϊκῇ δυναστείᾳ
πρὸς οὐρανῶν μετέβη τὰ τερπνότατα κάλλη·
θύσω σοι, σῶτερ, ἐβόα, θυσίαν αἰνέσεως.
Εἰς βυθὸν ἀπωλείας ἡ ταλαίπωρος φύσις
Χριστέ μου Λόγε, καταντήσασα πάλαι
ἔκειτο φεῦ μοι! σκοτεινοῖς ἐν κευθμῶσιν·
ἐπεὶ δὲ τῇ σῇ θεϊκῇ δυναστείᾳ
πρὸς οὐρανῶν μετέβη τὰ τερπνότατα κάλλη·
θύσω σοι, σῶτερ, ἐβόα, θυσίαν αἰνέσεως.
ᾨδὴ ζ’.
Ὡς οἱ παῖδες πάλαι σοι κράζομεν, Λόγε·
γενοῦ σῶν δούλων ἕρκος φύλαξ καὶ σκέπη
καὶ σῶσον πάντας προσβολῆς ἐναντίας
ὅπως ὑμνοῦντές σε σοῖς γενεθλίοις
εἰς αἰῶνας λέγομεν· εὐλογητὸς εἶ.
Ὡς οἱ παῖδες πάλαι σοι κράζομεν, Λόγε·
γενοῦ σῶν δούλων ἕρκος φύλαξ καὶ σκέπη
καὶ σῶσον πάντας προσβολῆς ἐναντίας
ὅπως ὑμνοῦντές σε σοῖς γενεθλίοις
εἰς αἰῶνας λέγομεν· εὐλογητὸς εἶ.
ᾨδὴ η’.
Νεουργὲ τοῦ σύμπαντος κόσμου καὶ σῶστα
ὑμνεῖ σε πᾶσα μετ᾿ ἀγγέλων ἡ κτίσις
σκιρτᾷ χορεύει καὶ ἀγάλλεται τρόμῳ,
εὐλογεῖτε λέγουσα πάντα τὰ ἔργα
τὰ σεπτὰ Γενέθλια τοῦ λυτρωτοῦ μου
σὺν ἐμοὶ εἰς αἰῶνας πόθῳ ὑπερυψοῦντα.
Νεουργὲ τοῦ σύμπαντος κόσμου καὶ σῶστα
ὑμνεῖ σε πᾶσα μετ᾿ ἀγγέλων ἡ κτίσις
σκιρτᾷ χορεύει καὶ ἀγάλλεται τρόμῳ,
εὐλογεῖτε λέγουσα πάντα τὰ ἔργα
τὰ σεπτὰ Γενέθλια τοῦ λυτρωτοῦ μου
σὺν ἐμοὶ εἰς αἰῶνας πόθῳ ὑπερυψοῦντα.
ᾨδὴ θ’.
Χαίροις, πάναγνε θεοδέγμον Μαρία,
χαίροις, ἄχραντε τῶν πεπτωκότων βάσις·
ἐν σοὶ γὰρ ὤφθη σήμερον ὁ Δεσπότης
ὦ θαῦμα! καινουργῶν τοὺς φθαρέντας
καὶ πρὸς φῶς ἐπανάγων τὸ ἀνέσπερον, κόρη.
Συνημμένως τό κείμενο ἀπό τήν Τριθέκτη τοῦ Γρηγορίου Στάθη.
Χαίροις, πάναγνε θεοδέγμον Μαρία,
χαίροις, ἄχραντε τῶν πεπτωκότων βάσις·
ἐν σοὶ γὰρ ὤφθη σήμερον ὁ Δεσπότης
ὦ θαῦμα! καινουργῶν τοὺς φθαρέντας
καὶ πρὸς φῶς ἐπανάγων τὸ ἀνέσπερον, κόρη.
Συνημμένως τό κείμενο ἀπό τήν Τριθέκτη τοῦ Γρηγορίου Στάθη.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ειρμός
πρώτης ωδής:
Ο Χριστός γίνεται βρέφος
στην πόλη Βηθλεέμ,
επειδή είναι εύσπλαχνος κι έτσι κάνει νέα και πάλι
την φύση μας.
Ελάτε, όσοι γεννηθήκαμε εδώ,
με την ψυχή μας μελωδικό ύμνο
να ψάλουμε στον Δεσπότη×
δοξασμένος είναι στους αιώνες!
ειρμός
τρίτης ωδής:
Κοίτα μου τα δάκρυα,
Εσύ, που από ψηλά κυβερνάς,
Άναρχε, σπλαγχνικέ Λόγε»,
η σεβαστή Άννα
σου έκραζε στα αρχαία χρόνια.
Αλλά, όπως εκείνης άκουσες τον θρήνο και τα δικά
μας λογικά στέριωσε,
βασιλιά μου,
ώστε να υμνούμε την γέννησή Σου.
ειρμός
τετάρτης ωδής:
Μαθαίνοντας ο προφήτης Αββακούμ
τα νέα, πως πρόκειται να έλθεις στη γη
από την Παρθένο, τότε γέμισε με φόβο και ανέκραξε
με τρόμο:
δόξα αξίζει στην Δύναμή Σου, Κύριε!
ειρμός
πέμπτης ωδής:
Ποιος από τους γηγενείς την μεγαλοπρέπειά Σου
μπορεί να μην θαυμάσει;
Παρουσιάστηκες στη γη,
χωρίς να εγκαταλείψεις τίποτα από την σχέση Σου με
τον Πατέρα.
Σήμερα ολόκληρη την ανθρώπινη φύση κάνεις νέα από
την αρχή,
δίνοντάς της για έπαθλο ειρήνη που μόνο Εσύ
μπορείς και δίνεις.
ειρμός
έκτης ωδής:
Σε βυθό χαμού είχε καταλήξει η ταλαίπωρη φύση μου,
Χριστέ και Λόγε,
σαν σε σκοτεινή κρύπτη καταχωνιασμένη.
Κι όμως, επειδή τέτοια είναι η θεϊκή Σου δύναμη,
ανέβηκε στον ουρανό και στην απόλαυση της ομορφιάς που έχει εκεί.
«Θα προσφέρω σε Σένα προσφορά δοξολογική, Σωτήρα»,
εκείνη σου φωνάζει.
ειρμός
έβδομης ωδής:
Όπως οι Τρεις Παίδες εκείνα τα χρόνια
κι εμείς σου φωνάζουμε τώρα, Λόγε×
γίνε φράχτης και στέγαστρο που προστατεύει και
σώσε καθένα μας
από την εχθρική προσβολή.
Για να είμαστε σε θέση να Σε υμνούμε
στην ανάμνηση της Γέννας Σου, με τον ύμνο: είσαι
Ευλογημένος πάντοτε!
ειρμός
όγδοης ωδής:
Ανακαινιστής είσαι όλου του σύμπαντος και γι’ αυτό
και Σωτήρας του.
Σε υμνεί μαζί με τους αγγέλους όλη η κτίση και
συγκινείται,
ξεσπά σε τραγούδια και ευχαριστιέται με την
κουβέντα: «να μακαρίζετε, όλα τα δημιουργήματά Του τη σεβαστή μνήμη της
Γέννησης του λυτρωτή μου!
Μαζί μου με πόθο να ανυμνείτε!
ειρμός
ενάτης ωδής:
Ας χαίρεις, πάναγνε Μαρία που δέχτηκες τον Θεό,
Ας χαίρεις, που δεν μολύνθηκες από τίποτα,
στήριγμα εκείνων που έπεσαν χαμηλά!
Γιατί σε σένα είδαμε σήμερα τον Δεσπότη, και τι
θαύμα!:
Δίνει νέα μορφή σε εκείνους που καταστράφηκαν και
τους γυρίζει πίσω στο φως που δεν θα δύσει ποτέ, καλή μας κόρη.
Aπόδοση
στη νέα ελληνική: Σταμάτης Ι. Σταματόπουλος