ΙΕΡΑ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΞΑΝΘΗΣ
ΚΑΙ
ΠΕΡΙΘΕΩΡΙΟΥ ΞΑΝΘΗ 10-11-2024
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
«Η ΝΕΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ
ΠΛΗΣΙΟΝ»
Τὸ βασικὸ
ἐρώτημα, ποῦ ἔθεσε ὁ νομικὸς στὸν Χριστό, ἦταν: «καὶ τὶς ἐστί μου πλησίον»· Ὁ
Κύριος ὅμως μὲ τὴν παραβολὴ τοῦ καλοῦ Σαμαρείτη τοποθετεῖ τὴν ἐρώτηση σ’ ἕνα
διαφορετικὸ πλαίσιο.
Τὸ «ἀγαπήσεις τὸν πλησίον
σου ὡς σεαυτὸν» ἦταν μία παλιὰ ἐντολή γιὰ τοὺς Ἰουδαίους. Τὸ κρίσιμο ὅμως
σημεῖο, στὸ ὁποῖο ὑπῆρχαν πολλὲς συζητήσεις, ἦταν ποιὸς πρέπει νὰ θεωρεῖται
πλησίον. Σύμφωνα μὲ τὸν ἰουδαϊκὸ Νόμο ἡ ἔννοια τοῦ πλησίον ἦταν συχνὰ
συγκεχυμένη καὶ περιορισμένη. Μερικοὶ
νομοδιδάσκαλοι ὑποστήριζαν ὅτι εἶναι παράνομο νὰ βοηθήσεις μία ἐθνικὴ
γυναίκα στὴν ὀδύνη τοῦ τοκετοῦ, διότι ἐπρόκειτο νὰ γεννηθῆ ἕνας ἄλλος ἐθνικός.
Γιὰ τοὺς Φαρισαίους, ὁ ἁπλὸς ἀγράμματος λαὸς δὲν ἐθεωρεῖτο «πλησίον». Οἱ
Ἐσσαῖοι πάλι ἔβλεπαν ὡς πλησίον μόνον ὅσους ἀνήκαν στὴν κοινότητά τους καὶ
κήρυτταν τὸ μίσος κατὰ παντὸς «υἱοῦ τοῦ σκότους».
Ὁ Κύριος μὲ τὴν παραβολὴ
ποὺ διηγεῖται ἐλευθερώνει τὴν ἔννοια τοῦ πλησίον ἀπὸ συναρτήσεις γεωγραφικές,
φυλετικές, θρησκευτικές. Ὁ ἰουδαῖος νομικὸς ζητᾶ τὰ ὅρια τῆς ἔννοιας τοῦ πλησίον καὶ ὃ Χριστὸς τονίζει ὅτι δὲν
ὑπάρχουν ὅρια στὸ χρέος τῆς ἀγάπης. Πλησίον εἶναι ὁ κάθε ἄνθρωπος ποὺ βρίσκεται
σὲ ἀνάγκη, ἀδιακρίτως ἔθνους, φυλῆς, θρησκευτικοῦ πιστεύω, κοινωνικῆς τάξεως,
εὐθύνης γιὰ τὴν κατάστασή του. Ἐκεῖνο πού βαρύνει εἶναι ὁ ἄνθρωπος ὡς εἰκόνα
Θεοῦ.
Τό πρῶτο
μήνυμα ἀπό τήν εὐαγγελική περικοπή εἶναι ὅτι ἡ ἀγάπη ἀρχίζει μέ μιά συμμετοχή
προσωπική, ἐνεργητική, δέν μένει σέ ἕνα ἁπλό, εὐγενικό, ἀόριστο συναίσθημα. Ὁ
Σαμαρείτης εὐσπλαχνίζεται καί φροντίζει τόν ἄτυχο ὁδοιπόρο. Σπεύδει
ἀπρόσκλητος. Ὁ ἴδιος προσωπικά κάνει τό χρεός του. Τό οὐσιαστικό ἐρώτημα δέν
εἶναι τί κάνουν ἤ τί δέν κάνουν οἱ ἄλλοι, ἀλλά πῶς ἐμεῖς συμπεριφερόμαστε στίς
συγκεκριμένες καταστάσεις.
Το δεύτερο στοιχεῖο εἶναι ὅτι ἡ ἀγάπη
στοιχίζει. Ὁ Σαμαρίτης καθυστερεῖ τό ταξίδι του, βαδίζει πεζός, θέτει στή
διάθεση τοῦ τραυματία ὅτι ἔχει.
Τρίτο, ἡ ἀγάπη
εἶναι ἐλεύθερη ἀπό ἀναζήτηση ἀνταλλαγμάτων, ἐλεύθερη ἀπό τόν βραχνά τῆς
ἀναγνωρίσεως. Δέν ἐνεργεῖ γιά νά φανεῖ, γιά νά ἐπαινεθῆ. Ὁ Σαμαρείτης κάνει τό
καλό στήν ἐρημιά, χωρίς νά περιμένει τίποτε. Ἐδῶ βρίσκεται ἕνα γαλήνιο
μεγαλεῖο, μιά πνευματική ἀνεξαρτησία.